6 จุดอ่อนจุดแข็ง

จุดอ่อนจุดแข็ง

ซุนวูกล่าวว่า จงไปถึงสนามรบก่อนข้าศึกเพื่อจะได้เป็นฝ่ายคอยข้าศึกอยู่อย่างสดชื่นสบายใจ หากฝ่ายตรงข้ามถึงสนามรบก่อน ฝ่ายเราจะต้องตะลีตะลานเข้าไป ย่อมเกิดความสับสนลนลาน ทำอะไรไม่ถูก หากต้องการความสำเร็จในการศึก คงเคลื่อนกำลัง แต่อย่าเคลื่อนเข้าสู่กำลังฝ่ายตรงข้าม เราสามารถทำให้ข้าศึกเป็นฝ่ายเข้ามาหาเราได้ โดยให้ผลประโยชน์แก่เขา เราสามารถทำให้ข้าศึกหลีกเลี่ยง ไม่เข้ามาก็ได้ หากข่มขู่ว่าจะได้รับอันตราย หากข้าศึกสดชื่น จงทำให้เหนื่อยล้า หากเขาอิ่ม จงทำให้อด หากเขาพักผ่อน จงอย่าให้อยู่นิ่ง ออกเดินอย่างสุขุมรีบไปยังที่ข้าศึกคาดไม่ถึง จะเดินทัพได้พันลี้ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย ก็เพราะเดินในที่ปลอดคน โจมตีแล้วต้องสำเร็จ โจมตีไปที่จุดอ่อนด้อยการป้องกัน “ยามป้องกัน ป้องกันจนข้าศึกไม่มีที่จะโจมตี”โจมตีอย่างชัดเจน ให้ข้าศึกไม่รู้ว่าจะป้องกันที่ตรงไหน “ป้องกันให้เชี่ยวชาญ อย่าให้ข้าศึกรู้ว่าควรโจมตีเราตรงที่ใด” จงลึกลับอย่างมีเหลี่ยม ไปถึงอย่างไรไม่มีรูปแบบที่เห็นได้เด่นชัด จงเร้นกายอย่างลี้ลับ ไปถึงอย่างไม่มีเสียง ใช้ทักษะทุกอย่างควบคุมการตัดสินใจของข้าศึก จงรุกเข้าไปในตำแหน่งที่เขาไม่สามารถป้องกัน จู่โจมผ่านจุดอ่อน ถอนกำลังยามข้าศึกไม่สามารถขับไล่ รวดเร็วให้เกินกว่าที่ข้าศึกจะไล่ได้ทัน จงเป็นฝ่ายเลือกรบ ข้าศึกอาจซ่อนอยู่หลังกำแพงสูงหรือคูลึก อย่าได้พยายามเอาชัยมาด้วยการเข้าตีตรงหน้า แต่จงเข้าโจมตีในที่ซึ่งพวกเขาต้องช่วยกัน

จงหลีกเลี่ยงสงครามที่เราไม่ต้องการ แบ่งพื้นที่ออกเป็นส่วนๆ แล้วปกป้องมัน อย่าให้ข้าศึกมีอะไรที่จะใช้ช่วยให้ชนะ ชักนำพวกเขามายังตำแหน่งที่เราเตรียมการตั้งรับไว้เป็นอย่างดี จงจ่ายงานให้ทุกคนยกเว้นตัวเอง แล้วรวมกำลังเมื่อข้าศึกแบ่งกำลัง รวมพลังให้เป็นหนึ่งเดียว ข้าศึกแบ่งกำลังย่อมแยกเป็นกลุ่มย่อย จงใช้กลุ่มใหญ่โจมตีกลุ่มย่อยเพียงกลุ่มเดียว เป็นคนหลายคนกับคนน้อยคน กำลังที่เหนือกว่าย่อมทำให้ผู้มีกำลังน้อยมิอาจต้านทาน หลังจากนั้นจงจัดการกลุ่มย่อยกลุ่มต่อไป ขยี้อย่างนี้ไปทีละกลุ่ม

จงรักษาสถานที่ที่ได้เลือกไว้ว่าจะใช้เป็นสมรภูมิให้เป็นความลับ ข้าศึกจะต้องไม่รู้ บีบให้ข้าศึกต้องเตรียมการรบในหลายพื้นที่ ให้พวกเขาต้องเตรียมการป้องกันในหลายพื้นที่ แล้วค่อยเข้าตีตรงจุดที่ได้เลือกไว้ ในลักษณะนี้กำลังข้าศึกจะถูกแบ่งจนเหลือเบาบาง หากเขาส่งทหารไปเพิ่มกำลังที่แนวหน้า เขาก็ต้องถอนทหารออกจากส่วนหลัง หากเขาส่งทหารไปเพิ่มกำลังที่ส่วนหลัง เขาก็ต้องถอนทหารออกจากแนวหน้า หากเขาส่งทหารไปเพิ่มกำลังที่ปีกขวา เขาก็ต้องถอนทหารออกจากปีกซ้าย หากเขาส่งทหารไปเพิ่มกำลังที่ปีกซ้าย เขาก็ต้องถอนทหารออกจากปีกขวา “หากไม่รู้ว่าจะถูกโจมตีตรงไหนก็จะต้องเตรียมตัวทุกที่ หากไม่รู้ตำแหน่งที่จะถูกโจมตี เขาก็จะมีจุดอ่อนทั่วทุกแห่ง” ข้าศึกมีกำลังน้อย เพราะต้องเตรียมรับศึกจากเรา ฝ่ายเราจะมีกำลังมาก เพราะให้ข้าศึกเป็นฝ่ายต้องเตรียมรับศึก

เราต้องรู้จักพื้นที่การรบ เราต้องเข้าใจจังหวะของการศึก เมื่อนั้นเราจะสามารถรุกคืบหน้าเข้าไปได้เป็นพันลี้อย่างผู้พิชิต หากไม่รู้จักพื้นที่การรบ ไม่เข้าใจจังหวะของการศึก ปีกซ้ายก็จะมิอาจช่วยปีกขวา ปีกขวาก็มิอาจช่วยปีกซ้าย แนวหน้าก็มิอาจช่วยแนวหลัง แนวหลังก็มิอาจช่วยแนวหน้า การสนับสนุนที่อยู่ใกล้เพียงสิบลี้ก็เหมือนอยู่ไกล ใกล้ก็เหมือนไกล จงควบคุมดุลการใช้กำลัง ข้าศึกอาจมีคนมาก แต่ก็จะเหมือนมีมากเกินไป แล้วจะช่วยให้พวกเขาได้รับชัยชนะได้ฉันใด? เรากล่าวว่า เจ้าต้องชนะ ข้าศึกอาจมีมากหลาย ก็สามารถทำให้รบมิได้

ยามกำหนดยุทธศาสตร์พึงวิเคราะห์จุดอ่อนจุดแข็ง ยามดำเนินการตามแผน พึงรู้วิธีปฏิบัติและไม่ปฏิบัติ ยามเข้าสู่พื้นที่ พึงรู้ว่าพื้นที่ไหนเป็นจุดตาย พื้นที่ไหนอำนวยชัยเมื่อเข้าสู่สงคราม พึงรู้ว่ามีกำลังพลมากไป หรือน้อยไป รูปขบวนในการรบสำคัญยิ่ง จงเข้าสู่สงครามอย่างปราศจากรูปแบบ อย่าได้รีบด่วนจัดรูปแบบก่อนเวลาอันควร ทำได้ดั่งนี้แม้แต่จารชนชั้นเลิศก็มิสามารถหาข่าว แม่ทัพที่ฉลาดล้ำก็มิอาจวางแผนรับมือ เข้าสู่รูปแบบที่สามารถได้รับชัยชนะด้วยการใช้กำลังที่เหนือกว่า อย่าปล่อยให้กองกำลังฝ่ายข้าศึกได้ล่วงรู้ ให้เขาได้รู้ว่าเราอยู่ ณ ตำบลใดก็ต่อเมื่อรูปแบบของเราช่วยให้เราประสบความสำเร็จแล้ว อย่าให้ใครล่วงรู้ว่ารูปแบบของเราช่วยให้เราได้รับชัยชนะได้อย่างไร

จงรบให้ชนะอย่างเด็ดขาด อย่าให้ข้าศึกมีโอกาสได้โงหัวขึ้นมาอีก พึงจัดรูปแบบให้เหมาะสมกับรูปแบบของข้าศึก จัดรูปแบบการรบดุจดั่งน้ำ น้ำปรับตัวได้ตามภาชนะ น้ำย่อมไหลจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ การรบของเราก็ต้องปรับเปลี่ยนได้ดั่งน้ำ พึงหลีกเลี่ยงจุดแข็ง โจมตีจุดอ่อน น้ำย่อมปรับตัวไปตามพื้นที่ที่มันไหลผ่าน กองทัพของเราก็พึงปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับข้าศึก เพื่อชัยชนะเฉกเช่นกัน เริ่มสงครามด้วยรูปแบบที่ไม่แน่นอน เฉกเช่นน้ำที่ไม่มีรูปทรงแน่นอน หาปรับเปลี่ยนได้ตามที่ข้าศึกปรับและเปลี่ยน เราก็จะหาหนทางเอาชนะได้ เช่นนี้เรียกว่าทำตัวได้ดั่งเงา เข้าสู่ห้าสงครามโดยมีรูปแบบแห่งชัยชนะไม่เหมือนกัน แต่ละฤดูใช้รูปแบบที่ไม่เหมือนกัน วันเวลามีจำกัด ช่วงเวลาไม่กี่สัปดาห์สามารถตัดสินแพ้ชนะได้