8 ความสามารถในการปรับตัว

ความสามารถในการปรับตัว

ซุนวูกล่าวว่า ทุกคนใช้ยุทธศาสตร์ ในฐานะแม่ทัพ ต้องรับบัญชาจากเจ้าเมือง แล้วระดมไพร่พล พื้นที่วิบากต้องไม่ตั้งค่าย พื้นที่คาบเกี่ยวพึงคบมิตร พื้นที่ตัดขาดอย่าเชื่องช้า เมื่อถูกล้อมต้องใช้เหลี่ยม ประสบวิกฤติต้องสู้ตาย เส้นทางบางสายไม่ควรสัญจน บางกองทัพไม่ควรต่อกรด้วย บางที่มั่นไม่ควรเข้าโจมตี บางตำแหน่งแห่งที่ไม่ควรรักษา คำบัญชาบางอย่างไม่ควรรับ แม่ทัพต้องเชี่ยวชาญการปรับตัวให้ได้เปรียบ จึงจะเป็นผู้รู้การศึก แม่ทัพที่ไม่ชำนาญการปรับตัว พวกเขาอาจรู้ว่าภูมิประเทศมีรูปร่างอย่างไร แต่ก็ยังมิสามารถใช้สิ่งเหล่านั้นเพิ่มความได้เปรียบ บางแม่ทัพไม่รู้ว่าจะปรับวิธีการรบอย่างไร พวกเขาอาจพบตำแหน่งที่ได้เปรียบ แต่มิสามารถใช้คนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

วางแผนพึงสร้างสรรค์ พึงปรับตัวตามเงื่อนไขแห่งโอกาสและอุปสรรค อาจใช้วิธีต่างๆ แต่ได้ผลอย่างเดียวกัน ปัญหาอาจแตกต่าง แต่เราต้องหาทางออกได้เสมอ ปรับเปลี่ยนข้าศึกต้องรู้จุดอ่อน ต้องการให้ข้าศึกยุ่งต้องหางานให้ทำ ต้องการให้ข้าศึกเร่งรุดต้องเอาผลประโยชน์เข้าล่อ ขึ้นชื่อว่านักรบอย่าได้วางใจว่าข้าศึกจะไม่มา พึงวางใจความพร้อมที่จะรับมือกับพวกเขาจะดีกว่า อย่าได้เชื่อว่าข้าศึกจะไม่จู่โจม เชื่อความสามารถในการเลือกสถานที่ที่ข้าศึกไม่สามารถเข้าตีย่อมดีกว่า

จุดอ่อนห้าประการของแม่ทัพ สู้ตายอาจถูกฆ่า, กลัวตายอาจถูกจับ, ฉุนเฉียวอาจถูกยั่ว, หยิ่งในศักดิ์ศรีอาจถูกหยาม, รักราษฏรอาจถูกก่อกวน ห้าประการนี้เป็นจุดอ่อน เป็นความผิดพลาดที่มักพบได้ในแม่ทัพ ล้วนเป็นภัยแก่การบังคับบัญชา กองทัพล่มสลายแม่ทัพมอดม้วย จุดอ่อนห้าประการนี้ จักไม่พินิจพิเคราะห์หาได้ไม่