Hi kurete michi tooshi ฮิคุเระเตะ มิจิ โทชิ
“ตะวันลับฟ้า แต่หนทางยังอีกไกล”
คนเรานั้นหากปล่อยให้เวลาล่วงเลยไป จนบางครั้งสิ่งที่ตั้งใจทำนั้นยังไม่สำเร็จ คงเป็นเรื่องที่น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง เปรียบดั่งที่ตะวันได้ลาลับขอบฟ้าไปแล้ว ในขณะที่หนทางที่กำลังเดินทางอยู่นั้นยังอยู่ไกลแสนไกล
Iwanu ga hana อิวะนุ กะ ฮะนะ
“ความเงียบคือดอกไม้”
ใช้ความเงียบและนิ่ง เพื่อบรรลุถึงสิ่งที่ต้องการ ดีกว่าเคลื่อนไหวที่ร้อนรนดั่งไฟ
Karasu no gyoozui คะระซุ โนะ กโยซุย
“อีกา....วิ่งผ่านน้ำ”
หลายชาติรู้ดีกว่า คนญี่ปุ่นนั้นเป็นคนช่างสังเกต และค่อนข้างจะเป็นคนที่มีนิสัยรักความเป็นระเบียบ ถึงขั้นที่เป็นคนละเอียดในทุกเรื่อง เขามองว่าการกระทำอะไรที่ลวกๆ ไม่จริงจัง และขาดความอดทนอดกลั้นนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ดี และไม่น่าจะเกิดผลประโยชน์อะไรกับชีวิต
Kasshitemo toosen no mizu o nomazu
คัชชิเตะโมะ โทเซน โนะ มิซุ โอะ โนะมะซุ
“หิวน้ำเพียงใด ก็ไม่มีวันดื่มน้ำจากบ่อน้ำพุขโมย”
ชีวิตของคนเรานั้นแม้ต้องยากลำบากหรือหิวโหยเพียงใด ก็ไม่ยอมข้องแวะกับสิ่งชั่วร้ายเป็นอันขาด ชาวญี่ปุ่นนั้นนับถือ ขงจื้อ มีเรื่องเล่าว่าเมื่อขงจื้อเดินทางมาถึงบ่อน้ำที่มีชื่อว่า “ขโมย” แม้ท่านจะกระหายน้ำเพียงใด ก็ไม่ยอมดื่มกิน
Geta o azukeru เกะตะ โอะ อะชุเดะรุ
“ฝากเกี๊ยะให้คนรู้ใจ” การมอบกิจการหรืองานให้คนที่ไว้ใจได้ไปทำแทนให้ โดยไม่ต้องกังวลแต่อย่างใด
Ibara ni toge ari อิบะระ นิ โทะกะ อะริ
“กุหลาบสวย ยิ่งมีหนามแหลมคม”
ช่วงชีวิตคนเราบางครั้งดูเหมือนโชคชะตาเข้าข้าง เกิดมามีพร้อมทุกอย่าง ดูเหมือนแสนสุขสบาย แต่บางครั้งมันอาจมีภัยร้ายแรงที่ซุกซ่อนอยู่ หรือแบบทดสอบชีวิต ดังนั้นการเฝ้าระวังการไม่ประมาทหลงระเริงในชีวิตนั้นจึงเป็นการดีอย่างยิ่ง
Ki ni yotte uo o motomu คิ นิ โยตเตะ อุโอะ โวะ โมะโทะมุ
“ปีนต้นไม้ หาปลาบนอากาศ”
การทำงานที่ผิดพลาด หรือไม่ตรงกับเป้าหมายนั้น ไม่สามารถ จะประสบความสำเร็จหรือไปสู่สิ่งที่มุ่งหวังได้
Marui tamago mo kiriyoode shikaku มะรุย ทะมะโกะ โมะ คิริโยเดะ ชิคะคุ
“ไข่ลูกกลม ตัดเป็นเหลี่ยม”
หมายถึง ควรทำอะไรให้เหมาะกับเวลาและโอกาสที่เหมาะสมจะได้ผลลัพธ์ที่ดี หรืออีกความหมายเปรียบเทียบถึงการพูดจาของคน ถึงแม้จะเป็นเรื่องเดียวกัน แต่เนื้อหาที่เพิ่มเติม ท่วงทำนอง น้ำเสียงในการพูดจาอาจจะทำให้เกิดความเสียหายหรือเข้าใจผิดได้ ในทางตรงข้ามการพูดที่ดีก็ทำให้คนมารักได้เช่นกัน
Nai sode wa furenu ไน โซะเดะ วะ ฟุเระนะ
“กิโมโนไม่สมบูรณ์ สง่างามไม่ได้”
คนที่ขาดพละกำลังในการทำงาน ทั้งทุนทรัพย์ เทคโนโลยี ทรัพยากรมนุษย์ หรืออะไรก็ตามที่สำคัญไม่สามารถทำงานให้สำเร็จได้ดีHanashi joozu wa kiki joosu ฮะนะชิ โจซุ วะ คิคิ โจซุ
“พูดเก่ง ก็ต้องฟังเก่งด้วย”
คำปรัชญาญี่ปุ่นในเรื่องนี้ เป็นการสังเกตในเรื่องมารยาทและบทบาทของคน เขาเชื่อกันว่าคนที่พูดเก่งจริงๆ นั้น ย่อมจะฟังคนอื่นพูดเก่งด้วย เพราะน่าจะเป็นการให้เกียรติผู้ร่วมสนทนา และจะนำไปสู่ความสัมพันธ์ที่ดีและยั่งยืนต่อไป
Kappa no kawa nagare กัปปะ โนะ คะวะ นะทะเระ “กัปปะจมน้ำ” บางครั้งคนที่เก่งและเชี่ยวชาญ อาจจะทำงานผิดพลาดได้ ถ้าไม่มีความความระมัดระวัง หรือประมาท
(กัปปะเป็นสัตว์ในนิยายของญี่ปุ่น ที่ว่ายน้ำเก่งมาก)
Kannan nanji o tamanisu คังนัง นันจิ โอะ ทะมะนิซุ
“ความลำบาก จะทำให้มีเพชรล้ำค่า”
ปรัชญาบทนี้นั้น เขาเน้นการสอนไปที่การให้กำลังใจต่อตนเองและคนรอบข้างว่า ขอให้เราทุกคนนั้นต่อสู้กับความทุกข์ยากลำบากในชีวิต หากเราต่อสู้อย่างไม่ย่อท้อแล้ว วันหนึ่งเราจะพบกับความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ ที่เปรียบเหมือนได้เพชรงามไว้ในกำมือ
หนังสือหนึ่งเล่มเมื่ออ่านจบ เราอาจจะชอบเพียงไม่กี่ประโยค และอาจจะชอบในประโยคที่แตกต่างกันอีกซะด้วย แต่ขอให้ข้อความเหล่านั้นเป็นเหมือนแรงบันดาลใจในการต่อยอดไอเดียความคิด ทัศนคติที่ดีต่อไปนะ
ขอบคุณภาพซามูไร จาก Matichon
