![]() |
การนอน ทำไมเราถึงต้องนอน? |
“เราใช้เวลา 1/3 ของชีวิตไปกับการนอน”
“นโปเลียน, ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล และมาร์กาเรต เทตเชอร์ นอนคืนละ 4 ชั่วโมง”
“โธมัส อัลวา เอดิสัน บอกว่า การนอนทำให้สิ้นเปลืองเวลาโดยเปล่าประโยชน์”
แล้วทำไมเราต้องนอน?นี่เป็นคำถามที่เหล่านักวิทยาศาสตร์ยังคงงุ่มง่ามในการหาคำตอบ และยังไม่สามารถไขความกระจ่างให้ได้นับเป็นศตวรรษแล้ว
บ้างก็เชื่อว่าการนอนจะทำให้ร่างการของเราได้มีโอกาสที่ดีในการฟื้นคืนสภาพ จากกิจกรรมต่างๆที่ต้องทำมาตลอดทั้งวัน แต่ในความเป็นจริงแล้วพลังงานที่เราได้ฟื้นคืนมาจากการนอนหลับพักผ่อน ถ้าคำนวณออกมาแล้วก็จะมีค่าประมาณ 50 กิโลแคลอรี่เท่านั้นเอง ซึ่งเทียบเท่ากับพลังงานที่เราได้จากการกินขนมปังเพียงหนึ่งแผ่นเท่านั้นเอง...ไม่น่าเชื่อใช่มั้ย
บ้างก็เชื่อว่าการนอนของคนเราในเวลากลางคืน ก็เพื่อให้จิตใต้สำนึกได้ทำการเรียบเรียงจัดลำดับความนึกคิดต่างๆที่เราได้รับเข้ามาตลอดทั้งวันที่ผ่านมา เพื่อที่จะได้จัดวางความคิดบางเรื่องให้อยู่ในความทรงจำได้นานๆ
บางความเชื่อก็ว่า เรานอนหลับเพราะว่าเป็นความจำเป็นของร่างกายที่จะต้องทำการซ่อมบำรุงระดับของทักษะในการจดจำเรียนรู้ เช่น การพูด การจำ การคิดอะไรใหม่ๆ และเพื่อให้เกิดการยืดหยุ่นทางความคิด เพื่อการปรับตัวให้เหมาะสมในการดำรงชีวิต หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ...การนอนมีบทบาทสำคัญต่อการรักษา พัฒนา และคงไว้ซึ่งความสามารถของสมองนั่นเอง...การนอนมีประโยชน์แน่นอน ถ้านอนอย่างพอดี
ในการนอนหลับของคนเรานั้น อวัยวะที่ทำหน้าที่แสดงบทบาทสำคัญเป็นพระเอกก็คือสมอง หาใช่ตา หรืออวัยวะส่วนอื่นของเรา เพราะแม้ว่าคนเราจะหลับ แต่สมองของเราก็คงยังทำงานอยู่ตลอดนั่นเอง
ก่อนตอบคำถามว่า ทำไมเราต้องนอน?
เราต้องทำความเข้าใจการทำงานของสมองกันหน่อย
สำหรับสมองของเรา ว่ากันโดยย่อ...สมองของคนเราประกอบด้วยเซลล์ประสาทอยู่มากมายนับล้านๆ เซลล์ แต่มีเซลประสาทอยู่ชนิดหนึ่งเรียกว่า นิวรอน Neuron อยู่จำนวนมากมาย นับเป็นพันล้านเซลล์ ที่สำคัญเซลล์เหล่านี้จะมีการเชื่อมโยงติดต่อถึงกันเหมือนถนนที่มีการเชื่อมต่อกันเป็นโครงข่าย เพื่อการคมนาคมขนส่งและเชื่อมโยงไปตามส่วนต่างๆได้อย่างทั่วถึง โดยนิวรอนจะทำหน้าที่เป็นช่องทางการขนส่งอนุภาคทางไฟฟ้า ผ่านเยื่อเซลล์ เช่น เมื่อเซลล์ประสาทส่วนหนึ่งได้รับการกระตุ้น จากสารเคมีที่ร่างกายผลิตออกมา นิวรอน จะปล่อยอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าให้เดินทางไปตามใยประสาท Nerve Fiber ที่เชื่อมต่อระหว่างเซลล์ประสาท ไปกระตุ้นเซลล์ประสาทถัดไปให้ปล่อยประจุไฟฟ้าต่อไปเป็นทอดๆ
เราสามารถจับสัญญาณที่เกิดขึ้นของกระแสไฟฟ้าเหล่านี้ได้ ด้วยการออกแบบอุปกรณ์ที่สามารถรับสัญญาณทางไฟฟ้าที่ออกมาจากสมองของเราผ่านทางกะโหลกศีรษะ เมื่อเรานำอุปกรณ์นี้ไปใช้กับคนที่กำลังนอนหลับ เราก็จะสามารถบันทึกสัญญาณทางไฟฟ้าที่เกิดขึ้น และทำให้มันแสดงผลออกมาเป็นกราฟเพื่อจะได้อ่านได้ง่ายๆ ทำให้เราสามารถเข้าใจสัญญาณของคลื่นสมอง Brain Wave ของคนในขณะนอนหลับได้
ประโยชน์ที่เราได้จากการอ่านคลื่นสมอง ทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถเข้าใจกระบวนการการนอนหลับของคนเราในแต่ละขั้นตอนโดยละเอียด
ตลอดช่วงเวลาของการนอนตั้งแต่เริ่มนอนจนกระทั่งตื่นนอนบรรดาเหล่านักวิทยาศาสตร์สังเกตเห็นว่า การนอนหลับของคนเราจะมีลักษณะเด่นที่สามารถนำมาแบ่งได้ง่ายๆ เป็น 2 แบบคือ
แบบขณะนอนหลับดวงตาจะอยู่นิ่งไม่มีการเคลื่อนไหวที่รวดเร็ว เรียกว่า แบบ Non-Rapid Eye Movement หรือเรียกโดยย่อว่า N-REM ส่วนอีกแบบหนึ่งขณะที่นอนหลับดวงตาจะมีการเคลื่อนไหวกรอกตาไปมาอย่างรวดเร็ว จึงเรียกว่า
แบบขณะนอนหลับดวงตาจะอยู่นิ่ง แต่มีการเคลื่อนไหวที่รวดเร็ว เรียกว่าRapid Eye Movement หรือเรียกโดยย่อว่า REM ทั้งสองแบบนี้จะได้สาธยายให้เห็นโดยละเอียดต่อไป เพื่อจะได้เข้าใจในส่วนที่เชื่อมโยงกับเรื่องของความฝัน...เพื่อเราจะได้เข้าไปให้ใกล้ความฝันได้มากยิ่งขึ้น
อ่านต่อ ตอนที่4 เรื่อง เราต้องการนอนวันละกี่ชั่วโมง